Typisch tanzaniaans

Gisteren bestond onze dag uit het zien van patiënten op de kinder OPD en deden we ‘s ochtends mee met het rondje over de afdeling. De eerste patiënt die we zien op de afdeling, is de patiënt die wij hadden opgenomen met een stroke. Vandaag zou hij naar de fysiotherapie gaan, ik besluit met hem mee te gaan. Samen met de twee zonen en de patiënt in de rolstoel lopen we naar de fysiotherapie, waar we van harte welkom zijn. In deze ruimte staan diverse, oude fitnessapparaten. Tussen een turn rek kan de patiënt oefenen met lopen, met 2 begeleiders lukt het hem op van de ene naar de andere kant te lopen. Het gaat nog niet echt soepel, maar hij probeert zijn slechte kant goed te gebruiken. Kushoto Kulia kushoto Kulia is wat de fysiotherapeut blijft herhalen, rechter linker rechter linker. Na een aantal keer te hebben gelopen is de patiënt uitgeput, en hangt over zijn stoel heen. We nemen even pauze en ik leer de fysiotherapeute beter kennen en we praten wat. We vervolgen het oefenen opnieuw, en de fysiotherapeute geeft wat oefeningen mee die de patiënt op de afdeling kan doen. De fysiotherapeute lijkt goed te weten wat ze doet en de patiënt lijkt er baat bij te hebben. De zonen rekenen af, 2000 shilling voor dit consult, omgerekend 0.8€ en we lopen terug naar de afdeling met een enorm vermoeide patiënt. Eenma aangekomen op de afdeling valt hij zo in slaap, ik hoop dat hij over een tijdje weer op eigen benen kan staan. Vervolgens hadden een patiënte op onze OPD met een huidaandoening: gegeneraliseerde erythematosquameuze plaques, ofwel dikke korstige, schilferige huiduitslag over het hele lichaam inclusief het gehele achterhoofd. Op de bruine huid zijn de huidafwijkingen wat lastiger te herkennen dan op een blanke huid, en vaak zijn ze hier een stuk extremer dan wat wij kennen in Nederland. We dachten aan psoriasis, maar vanwege de uitgebreidheid besloten we met dokter Jesaja te overleggen. De vrouw had zichzelf helemaal bedekt, inclusief haar hoofd zodat het niet zichtbaar was wat er aan de hand was. We brachten haar naar de onderzoekskamer van Jesaja, en gelukkig was hij het met ons eens. We besloten haar te behandelen en over een week terug te zien om te zien wat voor effect de medicijnen zouden hebben. Gedurende thee tijd dronken we samen met Anna, die inmiddels ook werkzaam is in het ziekenhuis, een soda en aten we een chapati. De rest van de dag hebben we nog meegekeken met een gastroscopie, maar was er verder niet veel speciaals. ‘S avonds ben ik opnieuw naar het kruis gelopen, nu al drie dagen op rij. Heerlijke wind aldaar en prachtig uitzicht, dit keer werd mijn klim gelukkig beloond met een fel rode zonsondergang. Vanochtend werd ik al vroeg wakker, mijn gordijn was open gewaaid dus het licht kwam al vroeg door de ramen heen schijnen. Vandaag, 5 december, mag ik mijn cadeautje van pap en mam openmaken, waar ik mij heel erg op verheugd heb. Ik sta op, neem een koude douche en hijs mij in mijn witte broek. Voor het ontbijt maak ik mijn pakketje open, wat pepernoten, truffelpepernoten met witte chocolade, een chocolade sintje en pietje en een lief kerst versierinkje bevat (zie ook de foto’s). Mijn dag is nu al helemaal goed, ik kan niet wachten om wat pepernoten te snoepen. Heel lief van pap en mam! We lopen naar het ontbijt en de temperatuur is gelukkig erg aangenaam, eenmaal bij het ontbijt is het enorm druk. Zes Duitse nieuwe gasten zijn  aangekomen, waarschijnlijk op reis en op doortocht, waardoor het een volle boel is aan tafel. We ontbijten met twee broodjes, een gebakken ei en een banaan. Eenmaal in het ziekenhuis beginnen we met een meeting in de nursing school, waarbij alle doktoren en verpleegkundigen aanwezig moeten zijn. De hele ruimte zit vol en we krijgen allemaal geprinte pdf’s uitgedeeld, in eerste instantie hebben we geen idee waar het over zal gaan. Ik tik mijn buurman aan en vraag gauw wat het onderwerp is, het gaat over pensioenen, intressant.. Vervolgens begint er een presentatie van een uur in het Swahili waar we helemaal niets van begrijpen, tussendoor tikt mijn buurman mij aan om te vragen of ik er wat van snap, ik moet lachen en schud mijn hoofd. Na de presentatie barst er een discussie los, de ene na de andere staat op om iets te zeggen. Uiteindelijk begint iedereen in zn handen te wrijven, en precies op het moment dat ik met grote ogen om mij heen kijk en mij afvraag wat er in godsnaam gebeurt, klapt iedereen in zijn handen. De interns van de interne kijken ons vragend aan waarom we niet mee doen. Al lachend lopen we de meeting uit en lopen we naar de ward, waar de nurse aangeeft dat hij na het rondje wel even wilt uitleggen waar het allemaal over ging. Ondertussen zien we de eerste patiënt, die overigens al lang naar huis had moeten gaan, die een enorme decubitus wond op haar achterwerk heeft ontwikkeld. We besluiten om mee te gaan naar de ‘septic theatre’ om de wond schoon te laten maken, al daar zien we dat he een enorme pussige diepe wond is. De wondverpleegkundige geeft aan dat ze het wel schoon kan maken, maar dat de wond moet worden uitgeruimd onder verdoving. We lopen terug naar de afdeling, waar inmiddels de ward rounds al zijn afgerond en dragen het over aan de interns. Morgen mag de patiënt terug voor OK, om de wond uit te ruimen. We besluiten om door te gaan naar de endoscopie, waar we een interessante gastroscopie zien. Nadien overleggen we met Jesaja of we vrijdag een dagje vrij mogen, er gaat namelijk een auto richting Mtwara om 10 uur in de ochtend waarmee we mee kunnen rijden. Jesaja vindt het prima, en verteld dat hij al wist dat we gingen! Wel heel fijn, een extra dagje om te genieten in Mtwara, geeft net wat meer tijd en ruimte. En aangezien het vier uur rijden is, is een privé auto wel comfortabeler. We lopen terug naar de afdeling waar we proberen in te loggen op de computer om onze eerste beoordelingsformulieren op te sturen. Aldaar ontmoeten we de nurse weer, die ons uitlegt waar de discussie en de presentatie over ging. Het bleek dus inderdaad over pensioenen te gaan, en de discussie ging over het % van het totale bedrag/loon wat je krijgt als je stopt met werken. Dit zou namelijk 25% zijn, de overige 75% ontvangt je familie als je overlijdt, daar heb je zelf dus niet zoveel aan. Ook hebben we het over allerlei soorten eten, ook typisch eten uit Nederland. We komen er achter dat pasta hier een hele andere betekenis heeft, namelijk pastoor. Ook leren we hem wat woorden, en voornamelijk het woord frisdrank blijft hangen. We beloven hem een drankje als hij het de volgende keer goed weet uit te spreken. Daarnaast blijkt het wrijven en na een tijdje 1 keer te klappen een uiting te zijn van respect na een voordracht, een soort applaus dus. Diegene die de presentatie geeft bepaald op welke manier er geklapt wordt, soms 1 maal en soms ook3 maal. We oefenen het samen met de nurse en we vervolgens vervolgen we onze weg naar het cafeetje, waar we een sprite, een donut en een kitamboe (soort oliebol achtig idee) delen en worden door de omstanders uitgelachen omdat we 1 drankje delen. Na de pauze gaan we verder op de endoscopie, waar we helpen met infusen klaarmaken, anesthesie voorbereiden en geven en de gastroscopie zelf. Inmiddels is het al 13:10 en tijd voor de lunch, wat dit maal bestaat uit een soort spinazie a la crème, bruine bonen en kaisespetzl (geen idee hoe je dat schrijft, verkrijgbaar gedurende wintersport, maar dan zonder kaas), met als afsluiter een lekkere banaan. Na de lunch helpen we nog met twee procedures, waarbij de laatste een heftig geval is. Een 29 jarige man, met een chronische hepatitis B en een hepatocellulair carcinoom (lever kanker). Zijn buik is enorm opgeblazen door een mega grote lever, hierdoor kan hij nauwelijks meer zitten. We halen hem op van de afdeling, lopen gaat nog wel goed, en hij lijkt vrolijk op ons te reageren en komt mee naar de endoscopie ruimte. Inmiddels heeft deze patiënt door portale hypertensie (de verhoogde druk in de lever), spataderen in de slokdarm gekregen die we willen behandelen gedurende de gastroscopie. Gedurende de procedure blijkt hij al te hebben gegeten, en voor deze procedure moet je nuchter zijn waardoor we besluiten het vrijdag opnieuw te proberen. Echter het korte beeld wat we verkregen zag er helemaal niet goed uit..Nadat de patiënt weer bij is gekomen halen we een rolstoel van de afdeling, aangezien hij erg suf is en weinig kracht heeft. Echter zijn de rolstoelen hier helaas niet van de kwaliteit als thuis, het is nauwelijks mogelijk om rechtdoor te rijden. Slingerend lopen we over de gang heen en maken grapjes over dronken doktoren, ook trekken we op deze manier de aandacht van de bezoekers van het ziekenhuis die buiten de afdeling op de bankjes zitten en moeten lachen. We lachen wat af en arriveren bij de patiënt, we tillen hem in de stoel en rijden terug naar de afdeling. Dit was een beste uitdaging, de heuvel af met een rolstoel die niet goed rechtdoor kan rijden. Half slingerend brengen we de patiënt terug en we moeten met schaamte onze lach inhouden. Om half vier lopen we het ziekenhuis uit, op weg naar het marktje om wat internet te kopen. Op de terugweg lopen we langs alle bomen, waarvan de bloemen volop in bloei zijn! Een prachtig gezicht. Eenmaal thuis drink ik zo 1.5 liter water weg, het was vandaag erg warm. Ik besluit de truffelpepernoten te openen, en samen met Bianca genieten we heerlijk van de smaak van truffel en chocolade! Heerlijk om eens even zo’n smaak te proeven. Op dit moment schrijf ik mn blogje op mn bed, zodadelijk even douchen en dan lekker eten... en het is woensdag en dat betekend pannenkoeken! Na het avondeten is iedereen uitgenodigd bij de twee Duitse meiden, die van kamer zijn geruild, ze geven een ‘housewarming’. Een gezellige avond dus voor de boeg. Morgen alweer de laatste dag deze week en vrijdag vertrekken we om 10:00 naar Mtwara. Zo vliegt de week voorbij, en verheug ik mij enorm op dit weekend!